Zayıf Çocuklar

Batı ülkelerinde şişman çocukları görmeye çok alışık olsak bile, hastalık derecesi­ne varacak ölçülerde aşırı zayıf çocukları da görmemiz mümkündür. Zayıflık bir hastalık sonucunda ortaya çıkabilir.

Çocuğum zayıf mı?
■ Hepimiz çocukların gelişimini gösteren “gelişim-kontrol-ölçüm cetvelini” bi­liriz. Çocuğunuz bu tabloda gösterilen ortalama gelişim ölçümünün altında ise, aşırı zayıflık sorunu yaşıyor olabilir. Bu durumda derhal doktorunuzu gör­meniz ve tavsiyelerini dinlemeniz gerekmektedir.
■ Bazı çocuklar her ne kadar çok sağlıklı olsa da, doğuştan zayıftır. Eğer çocuğu­nuz dengeli bir beslenme düzenine sahipse, enerjik ise ve konsantrasyon dü­zeyi yüksek ise, endişelenmenize hiç gerek yok.
■ Ani kilo kaybı yaşayan çocukların hemen doktor kontrolünden geçmesi gerek­mektedir. Kısa-dönemli bazı rahatsızlıklar ani kilo kaybına neden olabilir, ama çok ciddi bir hastalığın da kilo kaybına neden olabileceğini göz önünde bulundurursak, doktor muayenesinin şart olduğunu da düşünebiliriz.

■ Çok zayıf çocuklarda bile karın ya da kalça bölgesinde yağ oluşumu gözlenebilir. Çocuğunuzun vücudunun hiçbir bölgesinde yağ oluşumu yoksa beslenme tarzı­nı gözden geçirmeniz gerekmektedir. Çok zayıf çocukların beslenme programla­rında büyük dengesizlikler mevcuttur ve mönüleri sağlık için gerekli olan yağ asitlerinden yoksundur. Sağlığımız için gerekli olan yağ asitlerini çocuğunuza vereceğiniz ek gıdalarla ve dengeli bir beslenme planı ile telafi edebilirsiniz.
Yapmanız gerekenler
■ Çocuğunuzun beslenme planını dikkatle gözden geçirin. Bir çocuk çok fazla abur cubur yiyorsa, beslenme değeri yüksek olan yiyeceklerden mahrum kalı­yor demektir. Abur cubur gıdalar çok fazla yağ içerdiğinden, çocuğunuzun metabolizmasını bozabilir ve yavaşlatabilir. Tüketilen gıdalardan elde edilen gerekli besin değerlerinin vücut tarafından emilimi gerçekleşmiyorsa, çocuk­lar kilo kaybına uğrayabilir.

■ Size önerebileceğimiz en güzel şey ideal beslenme piramidine bağlı kalmanızdır. Çocuğunuz piramitte yer alan tüm gıda maddelerini dengeli bir şekilde tü­ketiyorsa, kilosu da zamanla dengeye oturacak demektir.
■ Çocuğunuz zayıf olsa da, beslenme planına yağlı gıdalar eklemeyin. Tabii ki çocuğunuza yağlı yiyecekler yedirebilirsiniz ancak bu yiyecekleri dikkatle seç­meniz gerekmektedir. Doymamış yağlar her zaman en sağlıklı ve kaliteli yağ­lardır. Çocuğunuz zayıf ise, beslenmesinde yağ oranını artırmak yerine kalori oranını artırmaya çalışın. Çocuğunuzun metabolizması çok hızlı çalışıyorsa (ki bu da çocuğunuzun ne kadar şanslı olduğunu gösterir), yaşıtlarından fazla yemek yemesi durumunda bile kilo almaz. Ancak bu hem olumlu hem de olumsuz sonuçları beraberinde getirir. Örneğin, sağlıksız yağlar, metaboliz­ması hızlı çalışan çocuklara bile zarar verir ve kalp hastalıklarına neden olabi­lir. “Çocuğum zayıf” düşüncesiyle beslenme programınızı yağlı yiyeceklerle doldurmanız hayatınızı olumsuz yönde etkileyecektir. Hızlı çalışan metabo­lizmalar bile zamanla (yaş arttıkça) yavaşlar. Çocuğunuz çok yağlı yiyecekler yeme alışkanlığını kazandıysa, ileriki yaşlarda metabolizması yavaşladığında bile bu alışkanlığını değiştirmekte güçlük çekecektir. Küçüklüğünde çok zayıf olan bazı çocuklar sırf bu nedenden dolayı yaşları ilerledikçe obez kategorisi­ne girebilir.

■ Çocuklar bazen büyük porsiyonlardan oluşmuş ana yemekleri yemekte zorla­nırlar. Bu gibi durumlarda çocuğunuza küçük ama sağlıklı porsiyonlar suna­bilirsiniz. Az miktarda olsa bile sağlıklı olan yiyecekler çocuğunuza dengeli bir beslenme programı hazırlamanız için size yardımcı olacaktır.
■ Çocuğunuz çok zayıf olsa bile panik yapmayın. Çocuğunuz, kilo sorununun ebeveynlerinde endişe yarattığını fark ederse endişelenir ve çok korkar. Çocu­ğunuzu korkutmadan kilo sorunu ile yüzleşmesini sağlayın. Ona mümkün ol­duğu kadar sık ve sağlıklı yiyecekler ikram etmeye çalışın, beslenme sistemini güzel bir dengeye oturtmasına yardım edin. Çocuğunuz yemek yememekte ıs­rar ediyorsa, kendisini zorlamayın. Unutmayın, bir çocuk acıkınca mutlaka yemek yer. Çocuğunuz çok zayıfsa ve ağzına tek bir lokma bile koymuyorsa, derhal bir uzman hekimden yardım alın. Çocuğunuzun yemek yememesinin duygusal bir nedeni de olabilir. 9. Bölümde bu tür durumlarda alabileceğiniz önlemler anlatılmaktadır, 9. bölümü dikkatlice okuyunuz.
■ Çocuğunuz çok zayıfsa, her gün vitamin hapı verebilirsiniz. Birçok vitamin hapı mineral de içerdiğinden, vitamin takviyesi kullanmak işe yarayabilir. Ço­cuğunuzun zayıflığına sebep olan şey bazı vitamin ve minerallerin beslenme programınızda yer almayışı ise, vitamin hapları bu eksikliği giderecektir.
■ Yemek seçen çocuklar konusunda neler yapılabileceğini öğrenmek için ileriki bölümleri dikkatle okuyun. Çocuğunuz yemek yemeyi seviyor ancak yeterli mik­tarda gıda maddesi tüketmiyorsa, yemek sofranızda uyguladığınız stratejiyi de­ğiştirmenizde yarar vardır. Çocuğunuza yalnız başına yemek yedirmek yerine, tüm ailenizin bir arada toplandığı güzel bir sofrada yemek yedirmek ya da arka­daşları ile bir arada yemek yemesini sağlamak “iştah açıcı” stratejilerdendir.
■ Çocuğunuzun sıvı tüketimini yakından takip edin. Çocuğunuz karnını fazla miktarda su, süt ve meyve suyu ile doyuruyorsa, yemek yemesi neredeyse im­kansızlaşır. Çocuğunuzun içtiği sıvıların miktarına belirli bir sınırlama getirin ki midesinde yiyeceklere de yer kalsın. Çocuğunuza ancak çok susadığı za­manlarda su verebilirsiniz. Bu durumun aksini de yaşıyor olabilirsiniz. Yani çocuğunuz yeteri kadar sıvı tüketmiyor da olabilir. Bu durumda ise çocuğunu­za ara öğünlerde atıştırması için verdiğiniz gıdaların yanında süt, yoğurt, milk-shake adı verilen meyve ile hazırlanmış süt çeşitleri ve meyve suyu ikram edebilirsiniz.
■ Çocuğunuzun vücuduna giren lif oranına dikkat edin. Çocuğunuzun beslen­me planında yer alan lifli gıdaların miktarı çok fazla ise, vücudu beslenme de­ğeri yüksek olan besinlerin emilimini gerçekleştiremez. Çocuğunuza çok kü­çük yaşlarda kepekli gıdalar yedirmeyiniz çünkü kepek küçük yaştaki bir ço­cuğun mide-bağırsak sistemini yorar. Çocuğunuz çok zayıfsa rafine olmayan karbonhidratlardan da uzak durmaya çalışın, belirli bir süre sonra bu önlem­lerin etkisini eöreceksiniz.

■ Çocuğunuzun vücuduna yeteri kadar protein girdiğinden emin olmalısınız. Protein sağlıklı büyüme ve gelişim için hayati öneme sahiptir. Çocuğunuz ve­jetaryen ise ya da yemek seçiyorsa, yeteri kadar protein almıyor demektir. Bu nedenle çocuğunuzun beslenme çizelgesine fındık, keten tohumu gibi to­humlar, peynir, yumurta, yağsız et ve balık eti ilave edin. Bu şekilde günlük ka­lori ve protein oranını artırabilirsiniz.
m Gün içinde fiziksel olarak çok aktif yaşayan çocuklar da zayıflayabilir. Çocuğu­nuz çok hareketli ise, kalori alımını artırmanız gerekmektedir. Çocuğunuzun kalori ihtiyacını dikkatle hesaplayabilirsiniz. Çocuğunuzun hobi olarak yaptı­ğı bazı aktif sporların süresini kısaltabilirsiniz. Egzersiz ve spor çocukların ya­şamları için hayati önem taşır. Ancak her şey gibi spor da dengeli bir şekilde yapılmalıdır. Aşırı spor yapmak çocuğunuza zarar verebilir.