Ödem

Dokularda hücrelerarası sıvının artmasıy­la meydana gelen şişliğe ödem (edema) adı verilir. Ödemin varlığını anlamak için doku üzerindeki deriye parmakla basılır ve ancak bir süre sonra kaybolan çökük­lük (godet) meydana getirilir. Yerel ödem­lerden başka vücudun boşluklarında su toplanacak kadar büyük genel ödemlerin meydana gelmesi halinde ise anazarkadan söz edilir Karında periton boşluğunda su toplanmasına asit (ascites), göğüste plevra boşluğunda su toplanmasına ise hidrotoraks adı verilir. Ayrıca bazı hasta­lıkların belirtisi olarak meydana gelen or­gan ödemleri örneğin akciğer ödemi, be­yin ödemi, larenks ödemi vb. ödemler de vardır.

Vücut ağırlığının % 75’ini oluşturan su, or­ganizmada hücre, hücrelerarası ve damar­larda kan plazması gibi üç bölüm arasın­da belirli bir denge içinde dağılmış olarak bulunur. Bu su ve elektrolit dengesinin bo­zulmasına neden olan bazı hastalıklarda, beslenme yetersizliği, kopiller geçirgenliği­nin bozulması, dokuların direncinin azal­ması gibi durumlarda ödem meydana gel­mektedir,

İltihaplı ödem sık görülen ve bilinen bir ödem şeklidir. İltihap meydana gelen yer­de, iltihabın dört esas belirtisi: Ağrı {do-lor), kızarıklık (rubor), ısı artışı (calor) ve şişlik (tumor) yani ödem vardır. Toplardamarlarda, dolaşımın bozulduğu -varisli organlarda, tromboflebit gibi iltiha­bı hastalıklarda da lokal ödem meydana gelir. Menopozda sabahları görülen ve hareketle bir süre sonra geçen göz kapağı ödemleri, hormona! nedene bağlıdır, tedaviyi gerek­tirmez. Yaygın ödemler ise kalp yetmezliklerinde, sirozda ve akut giomerulonefrit denen böb­rek hastalıklarında görülür. Gebelikte son üç ayda bacaklarda toplardamarların bas­kı altında olmasına bağlı olarak görülen hafif ödem fizyolojik kabul edilirse de ba­zen hipertansiyon ve albuminüri ile bera­ber gebelik toksemisinin üçlü belirtisini meydana getirebilir. Ödemlerin tedavisi doktorlar tarafından sebebe göre ve genellikle fazla suyun vü­cuttan atılmasını sağlayan diüretik dedi­ğimiz ilaçlarla dikkatli olarak yapılmalıdır.