LAHANA

Özellikleri:
♦ Çeşidi çoktur. Meşhur olaı üç çeşittir. 1 Düz, 2 Kıvırcık ,3 Başlı lahanadır.
♦ Düz olan Lahananın yaprağı bükümlü ve kıvır­cık değildir. Bunun da iki çeşidi vardır, Birisi beya­za mail olup yaprağı yassı ve kalındır. Arkası kavi; biraz kısa ve sapı italmehr.
♦ Öbürü kırmızı olup yaprağı da küçük ve ensiz­dir. Sapı da incedir. ‘
♦ Kıvırcık lahana Sapı kalın ve sağlamdır. Yap­raklan bükümlü ve kıvırcıktır. Başlı lahana gibi gö­rünür.
♦ Başlı lahana Yaprakları kıvırcık ve büyüktür. Her biri birinin üzerine sarılır. Sonunda; ortasında baş hasıl olur Rengi bazen beyaz, bazen yeşil, bazen da kırmızı olur Islahı ve yenilmesi lâtif olan beyaz lahanadır.
♦ Birinci derecede har (sıcak) ve yabis (kurudur). Temizleyici kuvveti vardır.
Faydaları:
* Başsız ve başlı lahananın gerek insan için ve gerek hayvan için faydalarını tam olarak anlatma­mız mümkün değildir. Yani lahana bitkisinin pek çok faydaları vardır,
* Hatta eski Romalıların hekim ve tabipleri zuhur etmezden evvel 600 yıl kadar lahananın çeşitleriyle tedavi olup bütün hastalıkları onunla giderdikleri rivayet olunur.
* Eski tabipler kitaplarında lahana çeşitlerini fazlaca meth etmekle beraber; evinin bahçesine la­hana eken her hane sahibi attar dükkânım var diye­bilir, diye yazmışlardır.
* Kabızdan şikâyetçi olan kimse bu durumdan kurtulmak için başsız lahana yaprağını suda bir ke­re yıkadıktan sonra kaynatıp suyunu yalnız yahut şeker ile içmelidir. Karnını suhuletle yumuşatır, Ama çokça kaynatıp içerse ameli teskin edip tekrar kabıza çevirir. Sair lahanada böyledir.
* Pişmemiş taze lahana usaresini tuz ile karıştırıp içmek ameli yumuşatır.
* Taze lahana yemekten sonra yenildiğinde imtilâdan (vücudun dolgunluğundan) meydana ge­len zararları giderir
* Taze lahanayı pişmeden sirke ile yemek dalak zahmetine müptela olanlara faydalıdır.
* Lahana mide için iyi bir devadır. Mide ülserle­rine çiğ lahana suyunun faydalı olduğu tıp kitapla­rında yazılıdır. Mide ülseri; düşünce, üzüntü, hiddet ve münakaşalar sonucunda bozulan sinir sisteminin düzensizliğinden ileri gelir. Dimağdan mideye gelen hassas, ince sinirlerin mideyi düzenli faaliyete sokamadığından yenilen şeyler hazımsız kain. Bu­nun neticesi ülser hastalığı meydana gelir. İşte la­hana bu hastalık için öteden beri iyi bir deva olarak bilinmektedir.
* Lahanayı ağızda çiğneyip suyunu yutmak; sesi kısık çıkanlara iyi gelir.
* Taze lahanayı tavuk suyunda hususiyle koca iplik suyunda kaynatıp içmek köpek ısırmasına iyi gelir. Yine aynı su ciğer hastalığına ve taştan in­cinmiş böbreklere faydalıdır.
* Taze lahana menfaatli bir taamdır. Veremli olan kimseler sık sık yemelidir.
* Zehirli mantarın zehrini gidermek için lahanayı tabh edib yemelidir. Yahut pişmiş lahana yaprağını dövüp usaresini içmelidir.
* Taze lahanayı kaynatıp üzerine darülfülfül ekip suyuyla beraber yemek hasta kadınlara çok süt geti­rir.
* Nikris marazına müptela olan kimseler lahana­yı çok yemelidir. Nikris’e. müptela olanların bazıları taze lahanayı yiyip pişmişinin suyunu içmekle o hastalıktan kurtulmuşlardır.
* Bir kimseyi yılan sokmuş olsa taze lahanayı serkencebin ile kaynatıp içerse zehirden emin olur. Lahana yerine tohumu da olsa olabilir.
* Bir kimsenin sarılığı olsa; lahana yapraklarının taze sivrinmiş uçlarını sıcak su ile haşlayıp sonra
yapraklannı dövüp usaresini bezden geçirmeli, son­ra o usareden bir bardak kadar ısıtıp tuzdan ve frenk kavunundan katıp içmeli ve üç, dört saat ka­dar bir şey yememeli. Acayip sürüp sarılığını gide­rir.
* Taze lahana yaprağını dövüp boy tohumu unuyla ve sirke ile yakı etmek nikris marazına, âzâ ve mafsal ağrısına ve eski temiz olmayan yaralara fay­dalıdır.
* Lahana yaprağı yalnız, yahut çimenleşmiş arpa ile çeşitli şişler üzerine konursa şişleri iyi eder.
* Lahana yaprağını başın üzerine bağlamak, dö­külmeye başlamış olan saçı tutup dökülmesini ön­ler.
* Lahana yaprağını kaynatıp bal ile karıştırarak etrafına yayılan çeşitli yaralar üzerine vursalar onla­rı iyileştirir.
* Lahana tohumunu süsen kökü usaresiyle dövüp yüze sürseler her çeşit lekesini giderir.
* Taze lahana saplarını yakıp ve eski gaz yağıyla karıştırarak merhem gibi yakı etmek, devamlı yan ağrısına iyidir.
* Lahana yaprağının usaresini bal ile kaynatıp göz köşelerine sürmek gözü safi ve parlak eder.
* Bedenin huşuretini ve uyuzluğu gidermek için lahana yaprağını sirke ile ve bir miktar şab ile dö­vüp yıkandıktan sonra o illetlere sürmelidir.
* Lahana usaresini buruna çekmek başı rahatlandırır.
* Taze lahanayı kaynatıp suyu ile bezleri ıslata­rak âzâya ve mafsallara sarsalar sinirlere ve maf­sallara iyi gelir. Yara üzerine koysalar, yahut su­yuyla yarayı yıkasalar yarayı iyileştirir.
* Lahanayı dövüp usaresini deri altında uyuşmuş kan mahalline ve siyah ve mai olmuş yerlere sürseler onları giderir.
* Bir genç kimse başka bir şey yemeyerek de­vamlı olarak bir kaç gün yemeklerinde taze lahana yese onun sidiği delikli cerahatları, temreğiyi, tuzlu balgamı, yahk uyuzunu ve insan cildine arız olan her ne olursa giderir,
* Başlı lahananın yahut diğer Lahanaların sapla­rını yakıp külünden kül suyu yaparak onunla vü­cuttaki illetleri yıkasalar fayda eder.
* Bundan başka lahananın yaban lahanası ve de­niz lahanası diye cinsleri vardır.