Kemik İliği Naklinde Yeni Açılımlar ve Uygulamalar

Yeni Açılımlar

Kemik iliği naklinin öbür tedavi yön­temleriyle karşılaştırıldığında çok daha başarılı sonuçlar verdiği açıktır. Uygu­lama alanlarının genişletilmesiyle yakın gelecekte daha fazla sayıda kişinin bu tedaviden yararlanacağı sanılmaktadır.

Yukarıda belirtildiği gibi, bütün kan hücrelerinin yapımında azalmaya bağlı kansızlık olgularında kemik iliği nakli büyük bir başarıyla uygulanmaktadır.

Özellikle 30 yaşın altında kalan ve daha önce kan nakli uygulanmamış hastalar­da (kan nakli, ileride yapılacak kemik iliği naklinde doku reddi olasılığını yükseltici bir etki gösterir) yüksek oranda normal kan yapımının sağlana­bildiği görülmektedir. Olguların yakla­şık yüzde 50’si de bu grupta yer almak­tadır.

Kemik iliği nakli ayrıca kan hücre­lerinde metabolizma bozukluğuna bağlı kan hastalıkları ve Akdeniz Kansızlığı gibi bazı doğuştan gelen hastalıklar için önerilmiş ve uygulanmıştır.

Kemik iliği naklinin Hodgkin hasta­lığı, erbezi kanseri ve küçük hücreli ak­ciğer kanseri gibi kütleli tümörlere uy­gulanmasıyla iyi sonuçların elde edil­mesi beklenmektedir.

Eldeki veriler bu yeni uygulama alanlarındaki başarı durumunu sağlıklı biçimde değerlendirmek için yetersiz kalmaktadır. Ama laboratuvar koşulla­rında uygulanan monoklonal antikor te­davisi gibi yeni yöntemlerle yüksek oranda iyileşme sağlanacağı düşünüle­bilir.

Bunların yanı sıra vericileri gruplandırmanın geliştirilmesi konusundaki gereksinimlere yönelik olarak, uygun verici bankaları oluşturulması planlan­maktadır. Uzmanların bu süreç ve tek­niklere olan güveni, uygulamada göste­rilecek titizlikle birleşince tedavideki başarı oranlan artacaktır.
Akraba vericilerden yapılan kemik iliği nakilleri lösemi, bütün kan hücrelerinin yapımında azalmaya bağlı kan­sızlık, bazı kütleli tümörler ve doğuştan gelen bozukluklarda uygulanmaktadır.

Otolog nakil meme kanseri ya da melanom gibi kütleli tümörü olan has­talarda yüksek doz ilaç tedavisiyle ya da bazı durumlarda tümör hücrelerine yönelik özel antikorlarla birlikte gide­rek artan sıklıkta kullanılmaktadır.

Uygulama

Kemik iliği nakli sırasında uyulması gereken ve ayrıntılı biçimde belirlen­miş kurallar vardır. Alıcı önce bağışık­lık sistemini baskılayıcı tedaviye alınır. Bunun ardından bütün vücudu ışınlanır.
Amaç bir yandan artık tümör hücre­lerinin sayısını daha da azaltmak, öte yandan da aynı kişiden yapılan nakiller­de vericinin kemik iliğinin reddedilme­sini engellemektir.

Kemik iliği genellikle vericinin kal­çasından, genel anestezi altında alınır ve alıcıya toplardamar yoluyla şırınga edilir. Bu tür nakilde yaklaşık 1 İt ke­mik iliği alınması uygundur.

Otolog nakillerde ise alınan kan ya­pıcı hücreler sıvı azot içinde dondurul­muş ortamda bazen uzun süre korunur. Bu sırada artık tümör hücrelerinin yok edilmesi amacıyla özel tedaviler uygu­lanır.

Nakledilen kemik iliğinde tümör hücrelerinin bulunmaması tümörün ya­yılmaması için ön koşuldur. Otolog na­kil durumunda daha az miktarda (200 -300 cc) kemik iliği alınması yeterli gö­rülmektedir.