Karbondioksit

Protein, karbonhidrat, yağ ve tüm kar­bonlu bileşiklerin hücre içindeki son me­tabolizma ürünlerinden olan karbondiok­sit, molekülünde bir karbon atomu ile iki oksijen atomu taşıyan, renksiz, kokusuz bir gazdır. Solunum ile alınan oksijen, akciğerlerden kılcal kan damarlarına geçer ve kırmızı kan hucrelerindeki hemoglobine bağlanır. Sonra kalbe taşınarak atardamar sistemi ile tüm vücut hücrelerine dağıtılır. Bu hüc­relerde yaşam için gerekli temel kimyasal reaksiyonlara katılır. Sonuçta açığa çı­kan karbondioksit, diğer metabolizma ar­tıkları ile birlikte toplardamar sisteminde­ki alyuvarlar içine girer ve kalbe geri dö­ner. Oradan tekrar akciğerlere geçerek solunum yolu ile dışarı atılır. Normal vücut fonksiyonları için bir mik­tar karbondioksidin kanda bulunması ge­reklidir. Ancak belirli bir düzeye ulaştığın­da ölüm nedeni olabilir.
Atmosferdeki oranı yaklaşık % 0,03 den daha azdır. Kalabalık ve havalandırması iyi olmayan odalarda bu oran daha tehli­keli boyutlara ulaşır ve % 25’e varırsa öl­dürücü olur. Ancak, yükselen karbondiok­sit seviyesi, baş ağrısı ve uyuklama halı gibi belirtilerle erken evrede kişileri uya­rır.
Motorlu taşıtlar, ısınma araçları ve en­düstride, karbon bileşiklerinin yakılması sonucu, kentlerde karbondioksit oranı git­tikçe artmaktadır. Fakat atmosfer, rüz­gârlar tarafından devamlı olarak toz ve karbondioksitten temizlendiği için kolay kolay öldürücü düzeye ulaşılmaz.
Bitkilerin çoğu, güneş ışını altında karbon­dioksit alıp oksijen verirler. Bu nedenle yeşil alanların bol olduğu yerlerde kar­bondioksit oranında azalma, oksijen ora­nında ise artma görülür. Böylece yeşilli­ğin çevre sağlığı açısından ne kadar ö-nemli olduğu ve çoğaltılması gerektiği an­laşılmaktadır.