Kansızlık

Anemi, kanda çok az kırmızı kan hücrelerinin bulunduğu bir durumdur. Kanda çok az kırmızı kan hücresinin bulunması, düşük hemoglobin seviyesine neden olur.

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve akciğerlerden tüm vücut dokularına oksijen taşıyan proteindir. Aneminin birçok nedeni vardır ve anemi genel olarak iki kategoriye ayrılır: Kırmızı kan hücresi üretürdnin düşük ya da hatalı olmasından kaynaklanan anemiler ve kandaki kırmızı kan hücresi tahribinin yüksek olmasından kaynaklanan anemiler.

Hemoglobin seviyesinin ne kadar düşmüş olduğuna bağlı t olarak semptomların farklılık göstermesine rağmen, tüm anemi türleri semptomlara neden olur çünkü kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma kapasitesi azalmıştır. Anemi çok yaygındır. Belki de Amerika Birleşik Devletlerindeki kadınların %10 ila %15’inde en azından hafif derecede anemi bulunur ve bu genellikle demir eksikliğinden kaynaklanır. Hafif anemi herhangi bir semptoma neden olmayabilir. Genellikle, tam kan hücresi sayımı gibi rutin kan testleri aracılığıyla anlaşılır.

Daha şiddetli vakalarda anemi; baş ağrılarına, yorgunluğa, nefessiz kalmaya ve sersemlik haline neden olabilir. Kan dolaşımındaki oksijen eksikliğini karşılamak (telafi etmek) için kalp ve nefes alma hızınızın artmasına da neden olabilir.

Anemi: Doktorunuzu Ziyaret Ettiğinizde

Anemi bir hastalık değildir fakat birçok ciddi hastalığın uyarıcı bir sinyali olabilir. Bu nedenle, doğru olarak teşhis ve tedavi edilmesi çok önemlidir. Doktorunuz anemiden şüphelenirse, size aşağıdaki soruları sorabilir:
■ Burun kanamalarınız oluyor mu ya da kolayca morarıyor musunuz? Dişlerinizi fırçaladığınızda normalden daha fazla kanamanız oluyor mu? Büyük abdestinizde ya da tuvalet kağıdında hiç parlak kırmızı kan gördünüz mü? Büyük abdestiniz hiç siyah çıktı mı? İdrarınızın renginin koyu olduğunu fark ettiniz mi?

■ Eğer bir kadınsanız, menstrüyel (adet) döneminiz
ağır geçiyor mu ya da sık mı?

■ Ülserleriniz (yaralarınız) ya da uterus
fibroidleriniz var mı?
■ Aspirin ya da diğer steroid yapıda olmayan iltihap önleyici (antienflamatuar) ilaçlar kullanıyor musunuz? Bunlar ve diğer ilaçlar, mide iç zarının erozyonuna ya da kanamasına neden olabilir.
■ Çok alkol alıyor musunuz? Alkol mideyi tahriş edebilir ve kanama olasılığını arttırabilir. Kan yapımına da engel olabilir.
■ Mide yanmanız ya da mide bozukluğunuz oluyor mu? Bu, kan kaybına neden olabilen gastroözofageal reflünün bir işareti olabilir.
■ Sık sık diyareniz oluyor mu (ishal oluyor musunuz)? Diyare (ishal), demir ve vitaminler gibi önemli besin¬lerin emilimini engelleyebilir
■ Beslenmeniz nasıl? Folik asit gibi önemli vitaminler, taze meyve ve sebzelerde mevcuttur.

■ Düzenli olarak kan bağışlıyor musunuz? Kaybettiğiniz demiri ikame etmeden kan bağışında bulunmak, sizde demir eksikliğine neden olabilir.
■ Hiç yüksek risk içeren cinsel bir ilişkide bulundunuz mu ya da intravenöz maddeler kullanıyor musunuz?

Bunlar sizi, genellikle aneminin eşlik ettiği insan immun yetmezlik virüsü (HIV) enfeksiyonu riski altına sokabilir.

■ Hamile misiniz? Hamile kadınlar, demir eksikliğine daha meyillidirler.
Doktorunuz fiziksel bir muayene gerçekleştirecek; herhangi bir anormallik olup olmadığına bakacak ve büyük abdestinizde kan olup olmadığını kontrol edecektir. Demir eksikliği nadiren kırılgan, kaşık şeklinde tırnaklara; kuru, kalın cilde; ağzınızın kenarlarında çatlaklara ve dilinizin iltihaplanmasına neden olabilir.

Doktorunuz, anemiden şüphelendiğinde teşhisi doğrulamak için laboratuar testleri yaptırabilir.Yaygın olarak kullanılan testler şunlardır: Kırmızı kan hücresi ve hemoglobin miktarını belirlemek için tam kan hücresi sayımı. Bu test genellikle kırmızı kan hücrelerinin boyutun ölçülmesini kapsar. Kırmızı kan hücrelerinin boyutunun ölçülmesi sıklıkla demir eksikliğini B12 vitami ve folik asit eksikliğinden ayırt eder.

Bu test aynı zamanda beyaz kan hücreleri ile platetlerin (trombositlerin) miktarını ve türünü de ölçer.Büyük abdestteki gizli kanı saptamak için fekal gizli kan testin.
Kemik iliğinizin yeterli miktarda yeni kan hücresi üretip üretmediğini görmek için retikülosit sayımı.Retikülositler, olgunlaşmamış kırmızı kan hücreleridir.

B12 vitamini, folik asit ve demir gibi besinlerin kan seviyesi testleri.

Böbrek fonksiyonunu ve diğer organların (tiroid (bezi) ya da akciğer gibi) fonksiyonlarını belirlemek için diğer testler.Eğer bu testler aneminin nedenini ortaya koymazsa, bir kemik iliği biyopsisi gerekebilir.

Anemi Testi: Dr Goldberg’in Tavsiyesi
Doktorunuz anemik olduğunuzu anlarsa, bir sonraki adım niçin anemik olduğunuzun anlaşılması için daha yoğun testlere gereksinim duyup duymadığınızda. Adet gören bir kadınsanız, aneminin en yaygın üç sebebi; menstrüyel kanamada kaybettiğiniz demirin neden olduğu (1) demir eksikliği, (2) demir eksikliği ve (3) demir eksikliğidir. Genellikle, daha yoğun testlere gereksinim duymazsınız ve kaybettiğiniz demiri bir takviye alarak ikame edebilirsiniz.

Diğer taraftan, menopoza girmiş bir kadınsanız ya da bir erkekseniz, aneminizin nedeni menstrüyel kan kaybı değil değildir ve doktorun daha fazla test yapması gerekir. Aneminiz demir eksikliğinden kaynaklanıyorsa, vücudunuzun başka bir yerinde kan kaybediyor olabilirsiniz.

Örneğin, kanama yapan gizli bir kanseriniz olmadığından emin olmak için sindirim sistemi testleri yaptırmanız gerekir. Ya da aneminize demir eksikliğinin yanı sıra başka bir durum da neden oluyor olabilir. Bu durum, teşhis için ek bir test yapılmasını gerektirir.

Kırmızı kan hücrelerinin üretimi, kök hücreler olarak adlandırılan olgunlaşmamış hücrelerin olgun kırmızı kan hücrelerine dönüştük­leri yer olan kemik iliğinde başlar. Kırmızı kan hücreleri gelişirken, tüm vücuda oksijen taşınması için gerekli olan hemoglobini yaparlar. Kemik iliğinde yaklaşık olarak 5 gün geçirdikten sonra kırmızı kan hücreleri (bu aşamada retikülositler (genç alyuvarlar) olarak adlandırılırlar), olgunlaşmalarını tamamlayıp yaklaşık olarak 4 ay boyunca dolaştıkları yer olan kan akımına bırakılırlar. Birçok durum, kemik iliğinde kırmızı kan hücresi üretimini engeller. Kötü beslenme, kronik kan kaybı ya da emilimi engelleyen gastrointestinal sorunlar, kırmızı kan hücrelerinin üretilmesi için gerekli olan mineral ve besinlerin demir, B12 vitamini (pernisiyöz (habis) anemide olduğu gibi) ya da folik asit gibi- eksikliğine neden olabilir.

Tüm kan hücrelerinin kemik iliğinde oluşumunun tehlike altında olduğu aplestik anemi, beyaz kan hücreleri ile plateletlerin (trombositlerin) yanı sıra kırmızı kan hücrelerinin sayısını da düşürür. Kanser, bazı enfeksiyonlar ve böbrek yetmez­liği gibi bazı kronik hastalıklar da kırmızı kan hücresi üretimini düşürebilir.

KAN KAYBI
Anemi, genellikle kadınlarda ağır menstrüyel kanamaya (adet kanamasına) bağlı olarak, kanamadan kaynaklanabilir. Mide ülseri ya da bağırsak kanserinde olduğu gibi sindirim sistemin deki bir kanama; üriner sistem (boşaltım sistemi) gibi başka bir organ sistemindeki kanama ya da şiddetli bir yaralanmadan kaynak­lanan bir kanama da anemiye neden olabilir. Bir kişi, düşük platelet (trombosit) (kanın pıhtılaş­masına yardımcı olur) seviyelerinin kişinin kanamaya karşı bir eğilim geliştirmesine neden olan trombositopeniye  yakalan­dığında, bu kişide kan kaybından kaynaklanan anemi oluşma olası­lığı daha yüksektir.

KIRMIZI KAN HÜCRELERİNİN TAHRİBİ
Hemolitik anemide , kırmızı kan hücreleri üretildik­lerinden daha hızlı bir şekilde tahrip edilirler. Bu, bazı ilaçlara ya da enfeksiyonlara karşı gelişen sıra dışı bir reaksiyondan kaynak­lanır. Net bir neden olmaksızın da meydana gelebilir.