Hareket Kaybının Etkileri Nasıl En Aza İndirilebilir?

Felcin ortaya çıktığı ilk günlerde spastik kasılmaların azalmasını sağlayarak işlevlerin yeniden kazanılmasını kolay­laştıran önlemler alınabilir. Bunun için felçli uzuvlar ve gövde kasılmayı önle­yecek bir biçimde tutulmalıdır.

Boyun, omurga, kürek kemikleri ve leğen (pelvis) bölgeleri yastık ya da katlanmış çarşaflar ile desteklenerek istenilen ko­numlara getirilebilir. Felçli kolun dışa dönük konumda kalmasını sağlamak için koltukaltına bir yastık yerleştirile­bilir.

Ayrıca ikinci bir destekle bilek ve parmakların gergin konumda durması sağlanabilir. Dışa dönük ve gergin bir biçimde durmasını engellemek için felçli bacak bir yastıkla desteklenebilir. Uygun bir destekle ayağın da eski ola­ğan konumda kalması sağlanabilir.

Yatmaya bağlı olarak gelişebilecek ya­ralar özel bir dikkatle incelenmeli, ya­raların ortaya çıkmasını önlemek için hastanın yataktaki konumu sık sık (en az her 2-3 saatte bir) değiştirilmeli, aşık kemiği üzeri, topuklar ve bel-kuyruksokumu gibi riskli bölgeler sık sık kontrol edilmelidir.

Ayrıca ikinci bir kişinin yardımıyla uzuvlar her gün hareket ettirilmeli, kasılma gelişmesini ya da toplardamar, trombozlarını (pıhtı) önlemek amacıyla hastaya bazı egzer­sizler yaptırılmalıdır.

Yatak istirahatini gerektiren komplikasyonlar ortaya çıkmadıkça nörolojik bozuklukların tam olarak yerleşmesi beklenmeli ve bunun hemen ardından hasta hareket ettirilmeye başlamalıdır. Hasta fizik tedavi uzmanının gözetimi altında hareket ettirilir ve egzersizlerin süresi gitgide artırılır.

Hastayı gerekli bilgileri vermeden hareket ettirmek ve onun yanlış hare­ketleri yapmasına izin vermek hatalı ve tehlikelidir.

Rehabilitasyon programı sırasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:

• Hastaya felçli tarafından tutularak destek olunmalıdır.

• Tedavinin evde devam edeceği düşü­nülerek hastaya yardım etme teknikleri aile bireylerine de öğretilmelidir.

• Herhangi bir harekete başlamadan önce hastaya hareket hakkında kısa ve kolay anlaşılabilir bilgiler verilmelidir.

• Hastanın odası, hastanın hareket ye­tenekleri göz önünde tutularak düzen­lenmelidir (örneğin hasta sağlam eliyle komodine kolayca uzanabilmeli, koltuk yatağın yakınında olmalı, yatağın ve koltuğun yüksekliği hastaya uygun ol­malı, koltuğun kollukları yeterli ölçüde geniş olmalı vb).

• Hasta hareket ettirilirken felçli taraf­taki omzun yanlış bir konum alması ön­lenmelidir. Bu bölgede sık sık gelişen ağrılı sendromlar felçli kolun rehabili­tasyonunu güçleştirir. Bu nedenle hasta hareket ettirilirken omza ters hareketler yaptırmamaya özen göstermeli ve has­ta, felçli kol gergin ve dışa dönük du­rumdayken hareket ettirilmelidir.

Özellikle ileri yaşta olmayanlarla, düşkünlük belirtileri ya da ciddi komplikasyonlar göstermeyen hastalarda ve kendiliğinden eski güçlerini kazanmaya başlayanlarda fizik tedavi, hastanın kısa sürede hareket yeteneğini yeniden ka­zanmasını sağlar.