Fotokemoterapinin İlaçlarla Kullanımı

Sedef hastalarında UV tedavisinin yanı sıra ışın verilen bölgeye katran uygulan­ması ilacın ve ışının etkilerini artırır. Dokuzuncu yüzyılda uygulanmaya baş­layan bu tedavi yöntemi bugün bile ge­çerliliğini korumaktadır.

Katran, ışıkla etkin hale geçebilir; ışın tedavisiyle bir­likte kullanılması fotokemoterapi adını alır. Ayrıca, eski çağlardan bu yana ba­zı bitki (turunçgil ya da incir yaprağı) özütlerinin Güneş ışınlarıyla birlikte uy­gulanmasının etkileri bilinmektedir.

Af­rika’da yetişen bazı bitkilerde de UV ışınlarının etkilerini güçlendiren madde­lerin bulunduğu bilinmektedir. Böylece 1970’ten bu yana, önce yalnızca sedef hastalığının, daha sonra başka hastalık­ların da tedavisinde kullanılmak üzere, bu maddelerin türevleri (psöralenler) ve UVA ışınlarının birlikte uygulanmasını içeren tedaviler (P-UVA [Psöra-len+UVA]) geliştirilmiştir.

Fotokemoterapinin toksik etkisi hücre zarı düzeyinde  görülürse de daha güçlü iyonlayıcı etkisi olan UVB ışınlarında bu etki UVA’ya göre daha fazladır. Işıkla etkin hale geçen madde­ler doğrudan pomat, merhem ya da sıvı halinde deriye uygulanabilir ya da bü­tün vücudu etkileyecek tabletler halinde verilebilir.

Işık uygulaması psöralen maddenin bölgesel uygulanmasından hemen sonra ya da tablet halinde alınmasından 2 saat sonra başlar. Lambalar derinin tümünü ya da bir bölgesini ışınlarken, ışının dozu fotometrelerle sürekli kontrol edil­melidir; uygulanan doz ile etki arasında yakın bir bağlantı vardır.

Fotokemoterapinin etkisini daha da artırmak için, daha önce belirtilen me­kanizmalardan başka yollarla etki gös­teren bazı ilaçlar (retinoitler ve metotreksat gibi antiblastikler) eklenebilir. Ama gene de bu ilaçların istenmeyen etkilerinin olabileceği unutulmamalıdır.