Çocuğum şişman mı?

Bir çocuğun aşırı kilolu olup olmadığına karar vermek çok da zor değildir. Dış gö­rünüm aşırı kiloları kolaylıkla ele verir. Çocuğunuz arkadaşlarına oranla daha iri yarı ise ve karın bölgesi yağlar nedeniyle şişkin ise, aşırı kilo konusunda endişe et­meye başlasanız iyi olur. Vücut kütle endeksi formülünü kullanarak çocuğunuzun kilolu olup olmadığına karar verebilirsiniz. Çocuğunuzu aile doktorunuza da mu­ayene ettirebilirsiniz. Bu konuda aşağıdaki noktaları göz ardı etmeyin:
■ Bazı çocuklar şişman kategorisine girmese bile yaşıtlarından daha iri yan gö­rünebilirler. Çocuklar vücutlarındaki yağ oranı çok fazla olmasa bile (örneğin kemiklerinin iri olması nedeniyle) şişmanmış gibi gözükebilirler.
■ Çocuklar bünyelerine göre farklı kilolarda olabilir. Her iri yarı çocuk şişman değildir.
■ Çok sağlıklı çocuklar bile zayıf olabilirler ve iri yarı ve güçlü görünen çocuklar­dan bile daha dinamik olabilirler. Çocuğunuzu bir başka çocuk ile kıyaslama­yın. Çocuğunuzun vücuduna gereksiz yağ maddelerinin girmesine engel olun.
■ Bazı çocuklar gelişme çağı öncesinde aniden kilo alırlar. Çocuğunuz sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzenine sahipse ve yeteri kadar da spor yapıyorsa, an­lık bir kilo artışı çocuğunuzun vücudunda bulunan yağ depolarının büyüme ve gelişme döneminde harekete geçtiği anlamına gelir.
■ Çocuğunuzda ani bir kilo artışı gözlemlerseniz panik, yapmayın ve çocuğunu­za “şişmanmış” izlenimini vermeyin. Ailece sağlıklı bir kiloda kalabilmek için neler yapılabileceğini düşünmeye başlayın.
m Çocuğunuzun beslenme düzeninde ani bir değişiklik hissederseniz, bunun al­tında duygusal bir neden olup olmadığını araştırın. Çocuğunuz duygusal açlı­ğını bastırmak için mi yemek yiyor? Bu sorunun cevabı sizi doğru yola yönlen­direcektir.

Tuz
Çocukların günlük tuz ihtiyacı 1750 mg’den daha fazladır. Günümüz beslenme programları­na bakacak olursak, birçok çocuğun bu miktarı fazlasıyla aştığını görebiliriz. Örneğin ekmek­te bulunan tuz, dilim başına 500mg’dir. Cornflake (patlamış mısırdan yapılmış bir tür müslij’de kâse başına 900 mg tuz bulunur. 50 gram kaşar peynirinde bulunan tuz miktarı 335g’dır.
Gereğinden fazla tuz böbreklere fazladan yük yükler ve vücuttaki kalsiyumun tükenmesi­ne neden olur (bu da çocukları özellikle de kız çocuklarını osteoporoz riski ile karşı karşıya ge­tirir). Tuz yüksek tansiyon, felç, kalp hastalıkları ve mide kanseri ile de ilişkilendirilmiştir.
Süpermarketler bile tuz konusunda artık daha duyarlıdır. Amerika ve Kanada’da birçok süpermarket az tuzlu ya da tamamen tuzsuz gıdalar satmaya çalışmaktadır İngiltere’de alınan önlemler bununla da sınırlı değildir. Çok ünlü bir marka, patates cipsleri ve sirkelerdeki tuz ora­nını %12 oranında azaltma yoluna gitmiştir. Ekmek, yetişkinlerin tuz tüketimi kaynağının %25’ini oluşturmaktadır. Çocukların ekmek nedeniyle tuz tüketimi oranı ise %50’dir. Bu neden­le birçok süpermarkette artık sadece “az tuzlu ekmek” çeşitleri satılmaktadır. Alışveriş yapar­ken mutlaka az tuzlu ekmekleri satın alın ve ekmeklerin paketlerini dikkatle inceleyin.
Tuz tüketimini en aza indirgemenin en güzel yolu gıda maddelerinin paketlerini dikkatle incelemektir. Kahvaltıda tüketilen müslilerde bile çok yüksek oranda tuz bulunmaktadır. Ne ka­dar şaşırtıcı değil mi? Yüksek oranda tuz içerdiğini düşündüğünüz markalardan uzak durursa­nız, çocuklarınızın karşılaşabileceği tuz problemini de büyük ölçüde bertaraf etmiş olursunuz.
Son olarak şunu da tavsiye etmeliyiz ki, çocuklarınızın yemeklerine asla fazladan tuz koy­mayın. Çocuklar yemeklerinin tadında bir değişiklik istiyorsa karabiber, bitkisel tozlar, taze li­mon suyu ve (çok az olmak kaydıyla da) ketçap kullanabilirsiniz.