ABO Sistemi ve Uyuşmazlığı

Kan grupları bakımından insanlar ABO sistemine göre 4 gruba ayrılırlar. Al yuvalarında almz A antijeni bulunanlar A grubunu oluşturur. Ülkemizde bu tipten olanlar %43 oranındadır. Bunların serumlarında antikor olarak anti-B aglutinini bulunur. Alyuvarlarında yalnız B antijeni bulunanlar B grubundandır. Bunların serumlarında ise anti-A aglutinini vardır. Ülkemizde bu gruptan olanlar % 10 dolayındadır. AB grubundan olanların alyuvarlarında A ve B antijeni bir arada bulunur. Serumlarında ise hiç izo-antikor yoktur. Bu sebeple hem A hem de B grubundan kan alabildiklerinden bunlara «genel alta» da denir. AB grubundan olanlar nüfusumuzun ancak %5 ini oluşturur. O grubundan olanlar %43 oranındadır. Eritrositlerinde A ya da B antijeni bulunmaz. Bu nedenle O kan grubu Almanca olumsuz, yok anlamına gelen (ohne) sözcüğünden alınan O harfi ile tanımlanır. Bizde yanlış olarak buna “sıfır” grubu da denir. Bunların serumlarında nem anti – A hem de anti-B izoantikorları vardır. O grubu eritrositler anti-A ve anti-B antikorlarıyla aglutine olmadıklarından O kan grubundan olan kişiler kan verme açısından «genel verici» olarak kabul edilirler. Kan merkezleri tarafından çok aranan kişilerdir.

Son araştırmalar O grubundan olanların eritrositlerinde H antijeni bulunduğunu ortaya koymuştur. Doğum sırasında insanlarda ânti-A veya anti-B antikorları yoktur. Bu antikorların ilk haftalarda barsaktaki bakteri ve virüslerin ürünleriyle bağışıklık sonucu geliştiği sanılmaktadır.

İnsanlara çeşitli sebeplerle kan vermek gerektiğinde kan grupları büyük önem kazanmaktadır. Uygun kan verilmezse kan, damarlarda pıhtılaşmakta (aglütinasyon) veya parçalanmakta (hemoliz) ve ayrıca alerji, anaflaksi ve şok gibi ağır durumlara neden olmaktadır. Kan verilecek kimsenin kanının vericinin kan grubuna uygun olup olmadığına dikkat edilmesi gerekmektedir. Aynı kan grupları arasında bile alt gruplar nedeniyle uyuşmazlık olabilir. Bundan ötürü hastanın kanı, vericinin kanıyla bir lam üzerinde karıştırılarakpıhtılaşma olup olmadığı saptanmalıdır. Bu işleme karşılaştırma ya da «cross – mat-ching» denir.