Kalp Nasıl Beslenir (Koroner dolaşımı)

Vücutta küçük dolaşım, büyük dolaşım ol­duğu gibi bir de bunlar arasında bizzat kalbin kendi kan dolaşımı vardır. Kalbi besleyen kanı kendisine getiren damarlara koroner damarları veya taç damarları adı verilir. İki koroner atar­damarı vardır: sağ ve sol. Koroner lâtince taç kelimesinden gelir. Kalb damarlarına taç da­marları denmesinin sebebi bu damarların kalbi,, başa konan bir taç gibi sarmasmdandır. Taç atardamarları aortanın başlangıcından çıktıkları: vakit herbiri bir örgü şişi kalmlığmdadır. Sağ damar kalbin sağ, soldaki de sol kısmına gider ve vücudun diğer taraflarında olduğu gibi ko­roner damarları da gittikçe ufalan dallara, bu dallar da daha ufak dalcıklara ayrılır ve böyle­ce kalbin herbir parçası zengin bir kan dama­rı ağı ile örülmüş olur. Sağ ve sol damarların birbirleriyle irtibatı vardır. Taç atardamarları içindeki temiz kan kalbin etini, zarlarını, kapaklarını besleyip lardaki karbondioksiti ve diğer süprüntü mab-sullerini alınca taç toplardamarı adını alır ve bu pis kan sağ kulakçığa dökülür, oradan da küçük dolaşıma dahil olup temizlenmek üzere akciğer­lere gider. İşte nasıl ki en kıymetli örgenimiz kalbse bunun da en önemli parçası bu taç atardamar­larıdır. Yürürken, koşarken, heyecanlandığı­mızda vücuttaki hücreler oksijeni daha çabuk kullanır, kalbe akciğerlerden daha çok kan ge­lir, sağ kalb genişler ve daha fazla kanla dolar, kalb eti daha kuvvetle kasılır ve göğsümüzde kalbin çarpıntısını hissederiz. Şimdi kalb isti­rahat anındakinden daha kuvvet ve kudretle çalıştığından bizzat kendisinin de kana ihtiya­cı artar. Bu ihtiyacı karşılamak için kafl) damarları (koronerler) genişler, bazı istirahatte olan damarlar faaliyete geçer ve içlerinde dolaşan kan miktarı artar. Koroner damarları alelade basit tüpler değildirler. Yaşla büyürler, değişik­liklere uğrarlar. Duvarları üç tabakadan yapıl­mıştır : 1. İç tabaka. – ince ve son derecede düz­gündür. Elâstik lifler uzunlamasına seyreder, 2. Orta tabaka. – Etten yapılmıştır. Bu tabakadaki et lifleri ve elâstik lifler uzunlamasına olmayıp halka tarzındadır. Kalbin kana ihtiyacı artınca bu etler gevşer, damarın çapı artar ve içlerinden geçen kan da çoğalmış olur. 3. Dış tabaka, – kuv­vetli destek lifleri ile kılıflanmıştır. Kaibin birçok yerleri hem sağ, hem de sol taç atardamarından kan alır. Bunun gibi bir da­marın birçok ufak dalları diğer damarın dalları ile irtibattadır. Demek oluyor ki bir damardaki kan öbürüne doğru akabilmektedir. Bunun ha­yatî önemi çok fazladır. Kalb etindeki birçok kıl damarlar da içleri boş halde istirahat ederler. Bunlardan bazıları sağ ve sol taç atardamarı arasında geçit teşkil eder. Fazla hareket esna­sında kalbin kana ihtiyacı artınca esas atarda­marlar genişlediği gibi bu boş duran kıl damar­ları da faaliyete geçer ve kalbe yeter oksijen, gıda taşıyıp onun sürat ve kuvvetle pompalama işine yardım ederler. Kalb damarlarından biri tıkanacak olursa kan, o tıkanan damarın yanın­daki yedek damarlar yolu ile tıkanan damarın beslediği kalb parçasına gidebilir. Kalbiniz son derece dayanıklı bîr et parçasıdır Kalbiniz, etlerin en kuvvetli ve dayanıklısıdır. Kalb faaliyetinin vücut faaliyetine şayanı hayret derecede uyduğu, büyük bir hassasiyet­le onun ihtiyaçlarına cevap verdiği doğrudur. Fakat şayet kalbinizin işlemesi bir saat gibi nazik ve hassas olup düşme, sarsılma, hırslanma ile duruverseydi şimdi hiçbirimiz hayatta afatmaz ve insan nesli çoktan tükenmiş olurdu. Kalbimin kapağı daralmış, daman sertleş­miş v.b. deyip sakın tasalanmayınız! Unutma­yınız ki herşeye rağmen kalbiniz hâlâ o harikavî derecede elastikiyet, dayanıklılık ve çileye mu­kavemet hassalarına sahiptir.