Öksürük ve Öksürük İlaçları
Nefes aldıktan sonra, alınan havanın çok kuvvetli olarak dışarı itilmesine öksürük denir. Öksürme esnasında nefes borusunun ağzı kapanmış vaziyettedir. Hava, ses tellerinin arasındaki boşluktan geçerken bir zorlanma ile karşı karşıya kalır ve kuvvetli bir basınç farkı meydana gelir. Birçok hastalığın belirtisi olan öksürük, en fazla solunum yolu hastalıklarında, tahrişe bağlı olarak ortaya çıkar.
Solunum yoluna kaçan yabancı bir cisim, alerjik maddeler, akciğer tümörleri veya sinirsel bazı hastalıklar, öksürük refleksini uyandırırlar. Esasında öksürüğün amacı solunum sistemini dış etkilerden ve tahrişlerden korumaktır. Solunum yoluna kaçan cisimleri veya bu yolu daraltan salgıları, vücut, öksürük refleksi aracılığıyla dışarı atar. Astım krizlerinde bronşlar daraldığı ve aşırı sekresyon olduğu için şiddetli öksürük meydana gelir.
Muayene esnasında hastanın goğsu steteskop denilen alet ile dinlenirken, solunum yollarındaki darlığın yeri tesbıt edilebilir Ayrıca öksürüğe neden olan bazı haller radyografi çekilerek de teşhis edilebilir
Tüberküloz veya sılıkozıs gibi hastalıklar, akciğerlerde yer yer sertleşmeye ve doku bozukluğuna neden oldukları için oksuruk meydana gelir Ancak boğmaca gibi hastalıklarda ise esas belirti oksuruk olduğu halde, akciğerlerde feıyle bir durum oluşmaz Bazı vakalaraç ınfeksıyona bağlı oksuruk, hastalık tamamen iyileştikten sonra da devam edebilir.
Bu hallerde, hastada oksuruk alışkanlığının gelişebileceği bir tık halını alacağı akıldan çıkarılmamalıdır Devamlı olarak 2-3 hafta veya daha fazla suren öksürüklerde balgam tetkiki yapılarak ınfeksıyon kaynağı olan mikrop aranır Şayet sonuç alınamazsa radyografi çekilerek tumor olup olmadığı araştırılır Eğer öksürüğün nedeni bir ınfeksıyon ise antibıyogram sonucuna göre etkili bulunan antıbıotık ile tedavi edilir Ancak tam tedavi edilmeyen solunum yolu ınfeksıyonları akciğerlere zarar verebilirler öksürüğün kaynağı tumor ise bir operasyonla çıkarılması gerekir.
Basit öksürükler, ilaçla tedavi edilerek düzeltilebilirler Oksuruğu kesen ilaçların başında kodein, dıonın, dekstrometorfan gibi morfin türevi ilaçlar gelir Bunlar oksuruk refleksini teskin ederler Sodyum berrzoat, potasyum iyodür, gayakol, tıyokol, efedrın gibi ilaçlar oksuruğu yumuşatmak ve söktürmek için çok kullanılır Bu tur sokturucu ilaçlara ekspektoran adı verilir.
Buhar banyoları, sıcak içecekler, solunum yollarını rahatlatıcı ve gevşetıcı etki gösterirler. Eğer öksürüğün nedeni belli bir maddeye karşı alerji ise, kışı, o maddenin bulunduğu ortamdan uzaklaştırılmalı ve antıhıstamınık Dıfenhıdramın, Brıstamın grubu ilaçlar verilmelidir Astımlıların öksürüklerinde bronş açıcı ve antıastmatık denen ilaçlar faydalıdır.