Hassas Plaklar Nasıl Ani Kalp Krizlerine Neden Olur?

Bir kalp krizi aniden oluşur fakat bu krize neden olan koroner arter hastalığı yıllardan beri mevcuttur. Bu koroner arter hastalığı hiçbir semptoma neden olmamış bile olabilir. Bir kalp krizine neden olabilecek aniden oluşan değişiklikler nelerdir?

Yıllarca, koroner arter duvarındaki büyük bir plağın -kalbin çok fazla çalışması gerektiğinde anjinaya neden olan ve bir doktorun koroner anjiyogramla görebileceği tür plak- arterin büyük kısmını tıkıyor olduğu düşünülmüştür.

Küçük bir kan pıhtısının plağın bulunduğu yerde sıkışıp kaldığına ve aniden kan akışını tamamen engelledi­ğine inanılmıştır. Bu teoriye göre, büyük plaklar hem anjinaya hem de kalp krizine neden olurdu.
Bu, akla yatkın bir teoriydi fakat yanlıştı. Araştırmalar, çoğu kalp krizine plak yırtığının neden olduğunu ve küçük plakların genellikle krizden sofumlu olduğunu göstermiştir.

Şimdi bir plağın kalp krizine neden olmaya yatkın olmasında plağın ne kadar büyük olduğunun değil, ne şekilde oluştuğunun önemli olduğu bilinmektedir. Her plağın yağlı bir çekirdeği ve ağ örgüsü şeklinde liflerden oluşan bir tepesi vardır.

Eğer üst kısım kalınsa ve çekirdek küçük, kuru ve sertse, plağın yırtılma olasılığı pek yoktur -“stabil”dir (karar­lıdır). Büyük plaklar genellikle bu betimlemeye uyar. Ancak, tepe ince ve çekirdek çok miktarda yumuşak, yağlı maddeyle doluysa, plak yırtılabilir —”kararsız”dır. Arterdeki kan bu yağlı maddeyle temas ettiğinde, yırtığın olduğu alanda aniden kan akışını durdurup kalp krizine neden olabilecek büyük bir kan pıhtısı oluşturur.

İnce tepesi ve yumuşak yağlı çekirdeği olan hassas plaklar küçük olabilirler ve kan akışını engellemeyebi­lirler ya da semptomlara neden olmayabilirler. Hatta koroner anjiyogramda bile görülemeyecek kadar küçük olabilirler.

Doktorlar, hassas plakları saptamak için testler geliş­tirmeye çalışmaktadırlar. Şu anda kanıtlanmış bir değeri olan hiçbir test yoktur. Fakat yakın gelecekte doktorlar, hassas plaklarınızın olması riskinizin yüksek olup olmadığını söyleyebilecek kan testleri -muhte­melen iltihaplanmayı ortaya koyan (açığa çıkaran) testler- geliştirebilirler.
Eğer böyle testler geliştirilebilirse, muhtemelen özel manyetik rezonans görüntüleme türleri kullanılarak, koroner arterlerinizin fotoğrafları çekile­bilir. Ya da doktorunuz plakların daha az hassas olmasını sağlayacak statin ilaçları gibi ilaçlar reçete edebilir.