Şeker Hastalığında Diyet – 1

Şeker hastalığında, hasta olmayan ve sağlığını korumak isteyen kişilerde uygulanan besin kısıtlamasından farklı bir diyet uygulanmaz. Günlük kalori alımının önemli bir bölümünü oluşturan yüksek karbonhidrat alımı ve protein alımı kontrol altında tutulurken yağ, tuz ve alkol gibi zararlı maddeler önemli ölçüde kısıtlanır.

Bir önceki bölümde söz edilen yeni bilgilerin ışığında şimdi de şeker hasta­larının günlük enerji harcamalarının ve gerçek kilolarıyla şişman ya da aşırı ki­loluların istenen vücut ağırlıkları arasın­daki uyumsuzluk göz önüne alınarak, nasıl bir diyet uygulanması gerektiğini inceleyelim.

Şekerler

Şeker hastalarının yeni diyetinde kar­bonhidrat (şeker) alımı kısıtlanmadığı gibi, alımın artırılması da önerilmez.

Şeker hastalarında da alınan kalori­nin önemli bir bölümü karbonhidratlar­dan gelmelidir.
Karbonhidratlar toplam kalorinin yüzde 50-60’ını oluşturmalıdır. Karbon­hidratların da önemli bölümü polisakkaritleri içeren birleşik karbonhidratlardan, ya da “yararlı karbonhidratlar”dan sağ­lanmalıdır.

Emilimi hızlı olan monodisakkaritler (şeker, çikolata vb) en aza indirilmeli ya da bîr hastalık halinde, yoğun fiziksel egzersiz sırasında kan şekerinin düşme­sini önlemek ya da tedavi etmek ama­cıyla kullanılmalıdır,

“Yararlı” karbonhidrat denince, ya­vaş emilen karbonhidratlar, “zararlı” karbonhidrat denince ise hızlı emilen karbonhidratlar anlaşılır. Şeker hastalığında kana son derece hızla karışan yüksek miktarda glikoz karşısında ge­rekli insülin kana verilemez. Böylece, kan şekerinde yükselme (hiperglisemi) ortaya çıkar.

Proteinler

Karbonhidrat alımının düşük olduğu di­yetlerde protein alımı oldukça yüksek­tir, bazen toplam kalori miktarının yüz­de 20-25’ine erişir. Temel aminoasit ge­reksinimi ve böbreğin azot atımı konusundaki yeni bilgiler, orta derecede fi­ziksel etkinliği olan erişkin bir kişide vücut ağırlığının kilogramı başına 1 gr protein alımının yararlı olduğunu gös­termiştir. Bu da toplam kalorinin yüzde 12-15’ini sağlar.

Günümüzde erişkin bir erkek şeker hastası günde en az 90 er. kadın şeker hastası da en az 80 gr protein tüketir. Bu oran, vücut ağırlığının kilogramı başına 1,2-1,3 gr proteine denk düşer; şişman­larda ve enerji alımının düşürülmesi ge­reken durumlarda bile korunmalıdır. Ço­cuklar ve gençlerde ise protein oranı gö­rece daha fazla (vücut ağırlığının kilog­ramı başına 2 gr, hatta daha fazla) olma­lıdır.