Radyoterapinin Kan ve Lenf Üreten Sisteme Etkileri

Kan ve Lenf Üreten Sistem Üzerindeki Olumsuz Etkileri

Kan ve lenf üreten doku, ışınıma en du­yarlı dokular arasında yer alır. Bu ne­denle ışınlanan bölgede lenf dokuları (lenf bezleri, dalak, lenf bezleri dışında­ki lenf dokusu) ve kemik iliğinin bulun­ması genellikle kandaki hücre sayısının azalmasına yol açar. Özellikle akyuvar­lar ve trombositler öncelikle ve hızla azalır.

Buna karşılık, alyuvarlar ve he­moglobin düzeyi daha sonra etkilenir. Lökopeni (kanda akyuvarların azalma­sı), trombositopeni (kanda trombositle-rin azalması) ve eritrositopeni (kanda al­yuvarların azalması) kısa süreli, ışın te­davisinden sonra birkaç hafta içinde bü­tünüyle düzelen bozukluklardır.

Bazı durumlarda kalıcı ve ağır bir bozukluk görülebilir ve bir dizi olumsuz sonuç or­taya çıkabilir. Kanda mikrop üreyebilir, kanamalar ve kansızlık görülebilir. Ba­zen bu bozukluklar ışın tedavisinin ke­silmesine, verilen aranın uzamasına, hat­ta tedaviye bir daha hiç başlanamamasına yol açacak şiddette olabilir.

Önemli olan verilen ışınım dozundan çok, ışınımın uygulandığı bölgenin ana­tomik yapısıdır. Özellikle erişkinlerde kan yapıcı kemik iliğinin yüzde 40’ını içeren leğen bölgesi ile göğüs ve bel omurlarının ışınlanmasında etkiler gö­rece daha önemlidir.

Beş yaşından küçük çocuklarda, kan yapıcı kemik iliğinin yüzde 45’ini oluşturan uzun kol ve bacak kemikleri ışınlandığında son derece ağır kan bo­zuklukları ortaya çıkar.