Şişmanlarda Aşırı Beslenme Dürtüsü

Psikologlar ve psikanalistler, şiş­manlarda görülen aşırı beslenme dürtüsünü açlık ve tokluk duygusunu düzen­leyen mekanizmalardaki bozukluğa bağlamaktadırlar. Onlara göre şişman bir kişi daha çocuk yaşta sıkıntısını ya da duygusal tatminsizliğini besin alarak gidermeye alışmıştır.

Şişman kişilerin daha çok bunaltı, ruhsal çöküntü ve ge­rilim altındayken fazla yemek yemesi bu savı doğrulamaktadır. Ama aynı du­rum şişman olmayanlarda da görülebi­lir. Özel merkezlere başvuran şişman ki­şilerde bunaltı, ruhsal çöküntü, nevroz ve kişilik bozukluklarının görülme sıklığı genel nüfusa göre daha yüksektir.

Bunaltı, nevroz ve ruhsal çöküntü şişmanlığın nedeni olabileceği gibi so­nucu da olabilir. Batı toplumlarında şiş­manlığın kusur olarak görülmesi yaygın ve yerleşik bir kanıdır. Bu yaklaşımın etkisi daha çocukluk çağında başlar.

Şişman çocuklar kendilerini normal ki­lolu çocuklara göre daha aşağı bir ko­numda görürler. Bu da ruhsal çöküntü­yü hazırlayan önemli bir etkendir. Daha ileri yaşlarda kısa ya da uzun süreli ba­şarısız rejim yapma girişimleri ve kalori kısıtlamasını sürdürememekten kaynak­lanan ruhsal gerginlikler psikolojik du­rumu olumsuz yönde etkiler.

Beslenme­de uzun süreli kısıtlamaların hemen her­keste ruhsal dengesizliğe yol açtığı bir gerçektir. Rejim yaparken davranış te­davisinin de uygulanması psikolojik olumsuzlukların ortaya çıkma tehlikesi­ni azaltır.

Kalori kısıtlaması yaparken gelişe­bilecek psikolojik bozuklukları kilo kaybından bağımsız değerlendirmek ge­rekir. Bu bozukluklar zor zayıflayan ki­şilerde olduğu kadar tedaviye yanıt ve­ren kişilerde de görülebilir. Ama hızlı kilo veren kişilerde ruhsal bozuklukla­rın daha sık ortaya çıktığını öne süren uzmanlar da vardır. Bu bozukluklar vü­cut ağırlığının belirli bir sınırın altına inmesine bağlanmaktadır.

Şişmanlık te­davisi için cerrahi girişimle midesi kü­çültülen ve bunun sonucunda zayıflayan kişilerin değerlendirilmesi oldukça önemli ipuçları vermektedir. Bu tip cer­rahi girişim uygulamasıyla zayıflayan birçok hasta psikolojik olarak rahatla­makta, toplumsal ilişkilerini daha rahat yürütecek bir ruh hali kazanmaktadır.

Daha önce var olan bunaltı ve ruhsal çöküntü belirtileri de belirgin biçimde düzelmektedir. Buna karşılık rejim yap­ma sırasında yeterince kilo verilememe­si bunaltı, ruhsal çöküntü ve gerginliğin en önemli nedenleridir.