Bazal Metabolizma

Bazal Metabolizma
Metabolizma, organizmanın yaşama, büyüme, olgunlaşma ve üremesi için gerekli enerji ve maddeyi sağlayan olayların bütünüdür. Anabolizma ve katabolizma diye iki bölümden oluşur. Anabolizma, küçük moleküllerin büyük moleküller haline getirilmesidir ve enerji gerektirir. Katabolizma ise büyük moleküllerin, küçük moleküllere parçalanması işlemidir ve tam tersine enerji açığa çıkarır.
Bazal metabolizma (Basal metabolism) ise, dinlenme esnasında vücuttaki kimyasal değişimlerin ve tüketilen enerjinin vücut yüzeyi birimine düşen miktarıdır. Normal bazal metabolizma hız’ı, belirli yaş ve cinsler için sabittir. 20-50 yaş arasındaki normal bir erkeğin bazal metabolizması, vücut yüzeyinin her metrekaresi için 30-40 kalori veya yaklaşık her kg. ağırlığı için bir kaloridir. Eğer kişi sağlıklı ise bu rakamlar değişmez.Bazal metabolizma, sabah uyanır uyanmaz, dinlenmiş vaziyette ve herhangi bir şey yemeden önce ölçülür. Bazal metabolizması ölçülecek kimse hava miktarını ölçen bir araçtan nefes alıp verir. Böylece ne kadar oksijen kullandığı tesbit edilir ve alınan sonuç ile bazal metabolizma ortaya çıkarılır. Standart ortalamadan +7 sapmalar genellikle normal kabul edilir. Çocuklarda bazal metabolizmanın da yüksek çıkması normaldir. Korku, öfke gibi sinirsel hallerde veya hipertiroidi gibi gerçek hastalıklarda da bazal metabolizma normalden yüksektir.Kanda proteine bağlı iyod (PBI) miktarının ölçülmesi, bazal metabolizma hızını tayin eden diğer bir yöntemdir.Uyku esnasında veya beslenme yetersizliklerinde bazal metabolizma normalden düşüktür. Keza anemik kimselerde, bazı sinir hastalıklarında veya tiroid yetersizliklerinde (Miksödem) bazal metabolizma hızı düşer.Hipofiz ve böbreküstü bezleri, bazal metabolizmayı etkiler. Bu salgı bezlerinin az çalışmaları bazal metabolizmayı düşürür, aşırı çalışmaları ise yükseltir.Gebe kadınlarda doğumdan evvelki son 2-3 ayda ise çocuk ve annenin metabolizmaları birleşmiş vaziyette tesbit edilir.
Zihni egzersizler, bazal metabolizmayı pek etkilemez. Şazal metabolizmayı en fazla etkileyen fizik egzersizlerdir.